Σάββατο 7 Μαΐου 2011

Με τη σιδηρά γραφίδα: Είκοσι χρόνια εβραϊκής ποίησης διαμαρτυρίας

Τον Φεβρουάριο του 2009 κυκλοφόρησε στα Αγγλικά μια ανθολογία Ισραηλινών ποιητών που ήταν αντίθετοι στην κατάληψη της Δυτικής Όχθης με τίτλο: With an Iron Pen: Twenty Years of Hebrew Protest Poetry. Περιλαμβάνει ποιητές όπως οι Yehuda Amichai, Dahlia Ravikovitch, Tuvia Ruebner, και άλλους 39. Η μεταφράστρια Back βρήκε μεγάλη δυσκολία να εκδώσει την Ανθολογία στην Αμερική. Κατάλαβε ότι έξω από το Ισραήλ θέματα όπως οι εποικισμοί, τα σημεία ελέγχου και η κατάκτηση χρησιμοποιούνται για να αμφισβητήσουν την ύπαρξη του κράτους του Ισραήλ. Η γλώσσα είναι εξαιρετική αλλά συχνά βίαιη. "τι καλά που σε ξεφορτώθηκα, Πατρίδα μου" (Ένα μικρό τραγούδι για τους εκπεσόντες, Natan Zach) "Ανόητοι στρατιώτες ηγήτορες, ήταν ο πατέρας σας ένα μαχαίρι που μόνο να κόβει ξέρει; ή η μητέρα σας ψαλίδι που ξέρει μόνο να ξεριζώνει;” Στρατιωτάκια,  "Σηκώνω τα μάτια μου στους λόφους και τί βλέπω; Κύβο μετά από κύβο κακό, καθαρό κακό, που εκφράζεται με τα τετράγωνα γράμματα της Γραφής.  ("Ο Φράχτης", Aharon Shabtai).
Άλλα ποιήματα σιγοψιθυρίζουν αντί να ουρλιάζουν, με τον τρόπο ενός πληγωμένου εραστή: “Η πατρίδα μου έγινε σαν ξένη όταν περπάτησα με ντροπή/ έγινα ξένος για τους πατριώτες μου/ έγινα καβγατζής, οξύθυμος/ ένας πικρόχωλος, συντετριμένος άνθρωπος. Μισούσα τον εαυτό μου.” (“Θρήνησε, αγαπημένη μου χώρα,” Rami Ditzanny); “Είναι μήπως παρηγοριά ότι τα τανκ που δολοφονούν/ εν ονόματί μου ανοίγουν έναν τάφο και για το λαό μου; ” (“Στον δρ. Majed Nasser,” Aharon Shabtai); “Δε θέλαμε αυτό. όχι, όχι αυτό, δε φανταζόμασταν ότι θα ταν έτσι:/ πώς η γη μόνο θα καταβροχθίζει και θα καταβροχθίζει”(“[Δεν είναι αυτό που θέλαμε],” Tuvia Ruebner).
“Εδώ οι γιοι πεθαίνουν πριν από τους πατέρες./ Εδώ που είναι γόνιμα όλα θα σαπίσουν. Το φρούτο σαπίζει/ πριν από το δέντρο”(“Η Παρατηρητική καρδιά,” Asher Reich); “Ο γιος μου, ο άντρας μου, ο αδερφός μου, ο άντρας μου, ο γιος μου”(“Και ποιος θα μνημονεύσει αυτούς που μνημονεύουν;” Yehuda Amichai); “Ενα θύμα γεννάει έναν θύτη. Ένας θύτης γεννάει ένα μαχαίρι/ ένα μαχαίρι γεννάει το φόβο/ ο φόβος γεννάει το μίσος, το μίσος την κακία.... Όμως πώς να δώσουμε τέλος σε κάτι που δεν έχει τέλος; (“Πάλι Θύμα,” Tuvia Ruebner).
Σαν τους βιβλικούς προφήτες οι ποιητές προφητεύουν για το επερχόμενο σκότος. Ο κασσανδρικός Zvi Atzmon:  “Με την ατσάλινη αιχμή του αγκαθιού,” απ' όπου και ο τίτλος της Ανθολογίας συμφύρει στίχους του Ησαία και του Ιερεμία: “Και αγκάθια και τρίβολοι/ θα βλαστήσουν εκεί, όλη η χώρα θα γεμίσει αγκάθια και τριβόλους, που θα κατατρώγουν τους θάμνους και  τα αγκάθια, στη γη του λαού μου θα βλαστήσουν αγκάθια./ Η αμαρτία του Ιούδα γραμμένη με γραφίδα σιδηρά/ χαραγμένη με την ατσάλινη αιχμή ενός αγκαθιού.”
Οι βιβλικές αναφορές τονίζουν τη σημασία των κειμένων στην εβραϊκή παράδοση και  αναγκάζουν τους πιστούς να ξανασκεφτούν τι ρόλο παίζουν οι παλαιές αξίες στη σύγχρονη κοινωνία. Στη  “Εντολή της Ημέρας” ο Yitzchak Laor χρησιμοποιεί τη βιβλική εντολή να σκοτώσουν τους Αμαληκίτες ως μεταφορά για τη σύγχρονη ανεξέλεγκτη βία. “Αν δε μπορείς να βρεις από μόνος σου έναν Αμαληκίτη/ τηλεφώνησε σε έναν οποιοδήποτε Αμαληκίτη/ θες να του κάνεις ότι ο Αμαληκίτης έκανε σε σένα βέβαια/ Τέλος.” Liat Kaplan “Ήγγικεν η ώρα,” “οφθαλμός αντί οδόντος αντί χειρός αντί ποδός αντί τραύματος αντί καύματος αντί πληγής αντί ζωής.” Η Back βλέπει σ'αυτές τις βιβλικές παραπομπές τους καθρέφτες που βάζουν οι ποιητές στο λαό τους. “‘Κοιτάξτε τους εαυτούς σας, Εβραίοι. Αυτή δεν είναι εβραϊκή συμπεριφορά.’”

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου